સોશિયલ મીડિયાની શરૂઆતથી લઈ આજ સુધીમાં અનેક પરિવર્તનો આવ્યાં છે. આ દુનિયામાં બધું બહુ મજેદાર છે અને વિસ્મયજનક પણ 

કલ્પના કરો કે તમે ટ્રેનમાં પ્રવાસ કરી રહ્યા છો. મેટ્રો, લોકલ, લાંબા અંતરની ટ્રેન… કોઈ પણ. સવાર, બપોર, સાંજ અને રાત… ગમે તે સમય છે. આસપાસ અનેક પ્રવાસીઓ છે. બાળક, યુવાન, વૃદ્ધ, ગરીબ, તવંગર… એમાંના મોટા ભાગના લોકોમાં એક વાત કોમન હશે. એ કઈ? બધાનું  મોબાઇલ કે લેપટોપ જેવા સાધનમાં ઊંધું ઘાલીને પ્રવૃત્ત રહેવું. એમાં મોબાઇલનો કે ગેજેટનો ઉપયોગ કરી નક્કર કામ કરનારા બહુ ઓછા હશે. એમાં સોશિયલ મીડિયાએ એમના પર થોપેલો સારો-ખરાબ માલ (ટેક્સ્ટ, ઇમેજ, વિડીયો વગેરે) વાપરવામાં વ્યસ્ત લોકો મહત્તમ હશે. એમાં પણ, જેમાં ઓછી મહેનત પડે એવા શોર્ટ્સ કે રીલ્સ જેવા ટૂંકા વિડીયો જોવામાં ગુલતાન લોકોની સંખ્યા તો સૌથી વધુ હશે.

હવે ટ્રેનમાંથી ઊતરો અને બસમાં ચડો. અથવા પાર્કમાં જઈને બેસો, લગ્નપ્રસંગમાં મહાલો અથવા ગમે ત્યાં જાવ પણ કલ્પના કરો. માણસનો પોતાની વાસ્તવિક (ખરા માણસો સાથે) સોશિયલાઇઝિંગ કરવાનો સ્વભાવ ડિજિટલ સોશિયલ મીડિયાએ છીનવી લીધો છે. એમાં પણ, લાંબા અને ટૂંકા વિડીયોએ લિટરલી દાટ વાળ્યો છે. એવો કે જીવનમાં કરવા જેવું જો કાંઈ બચ્યું છે તો એ છે વિડીયો બનાવવા અને જોવા.

વિડીયો સુધી પહોંચેલી સોશિયલ મીડિયાની પ્રગતિ કમાલ છે. એની તવારીખ સાથેના બોક્સમાં છે. ૨૦૧૩માં ટ્વિટરની સહયોગી કંપની વાઇન પર ટૂંકા વિડીયોની શરૂઆત થઈ હતી. એ વિડીયો છ સેકન્ડના હતા પણ ઇન્ટરેક્ટિવ નહોતા. એ નિષ્ફળ પ્રયાસે એટલું કર્યું કે સોશિયલ મીડિયામાં વિડીયો આવરવાના વિચારને રમતો કરી દીધો.

૨૦૧૬માં મ્યુઝિકલી આવ્યું. ૨૦૧૮માં દોઉયિન નામની ચીની કંપની સાથે ભેળવીને ટિકટોક સર્જવામાં આવ્યું. એમાં યુઝર્સને ૬૦ સેકન્ડના વિડીયો માટે સાઉન્ડ, એડિટિંગ, ક્રિએટિવિટીનો અવકાશ મળ્યો. એનાથી આવેલા આમૂલ પરિવર્તને સોશિયલ મીડિયાની ઓળખ, ઉપયોગિતા, એનો અતિરેક અને એની ઘૂસણખોરી બદલી નાખી. પરિણામ અને દુષ્પરિણામ આપણે જોઈ અને જીવી રહ્યા છીએ.

ટિકટોકે ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, ટ્વિટર, યુટયુબ, સૌની નીંદર હરામ કરી નાખી. એમની પાસે પોતપોતાની રીતે શોર્ટ વિડીયો ફોરમેટમાં ઝંપલાવવા સિવાય વિકલ્પ રહ્યો નહીં. હવે એવી સિચ્યુએશન છે કે નાનું બચ્ચું શોર્ટ જોતાં જોતાં જમે છે અને દાંત વગરનાં ડોસીમા તડકે બેસે તો હાથમાં ધામક સાહિત્યની જગ્યાએ મોબાઇલ છે અને એમાં વિડીયો છે.

ભારતીય કલાકારો યુટયુબના માંધાતાઓ છે. ૨૦૨૨ના વિશ્વના ટોચના યુટયુબ આટસ્ટ્સની યાદીમાં અલકા યાજ્ઞિક નંબર વન છે. એમની સાથેના આપણા અન્ય કલાકારો જોડો તો વિશ્વના ટોપ ટેન યુટયુબ આર્ટિસ્ટમાં સાતેક એકલા ભારતીય છે. યુટયુબને કારકિર્દી માટે ધગશ ધરાવનારાઓએ આ માધ્યમની તાકાત સમજવાની છે

આ પણે ઓસ્કરમાં આપણા કોઈક ગીત કે ફિલ્મને રડયાખડયાં નોમિનેશન મળ્યે રાજીના રેડ થઈએ છીએ. એમ લાગે કે ઓહોહો, આ તો મોટી વાત થઈ. કારણ, ૩૩ કરોડથી થોડી વધુ વસતિ ધરાવતો દેશ અમેરિકા મનોરંજન જગત પર નાગચૂડ ધરાવે છે. મનોરંજનમાં શ્રે હોય એને ઓસ્કર, ગ્રેમી કે બાફ્ટા કે એવા કોઈ વિદેશી એવોર્ડ મળ્યે આપણે માનીએ કે આપણાં સર્જનો કે કલાકારો સર્વોત્તમ થયાં. કેમ જાણે આપણી ક્રિએટિવિટીને સન્માનવાના એના સિવાય કોઈ માપદંડ નથી. વાસ્તવિકતા અલગ છે. દુનિયાની વસતિમાં માત્ર પાંચ ટકા લોકોની ભાષા અંગ્રેજી છે. દુનિયામાં અમેરિકન માથાંઓ ૪.૧૨ ટકા માંડ છે. જોકે અમેરિકાએ સર્જેલાં યુટયુબ સહિતનાં વૈશ્વિક મનોરંજન પ્લેટફોર્મ્સ વારંવાર સાબિત કરે છે કે આ ક્ષેત્ર પર અંકલ સેમનું આધિપત્ય નથી. એક સાબિતી યુટયુબ થકી વિશ્વમાં સૌથી વધુ જેમને માણવામાં આવે છે એ કલાકારો છે.

દર વરસે એક યાદી બહાર પડે છે કે કયા કલાકારોએ યુટયુબમાં સૌથી વધુ વ્યુઝ અને સ્ટ્રીમિંગ મેળવ્યાં. યાદી રોચક અને પોરસ કરાવનારી હોય છે. એમાં એક વાત વારંવાર દેખાતી રહી છે કે ભારતીય આટસ્ટ અન્યોને પછાડીને ટોચનાં સ્થાન મેળવે છે. આ વરસે પણ નંબર વન કોઈ અમેરિકન નથી. નંબર વન તો આપણાં ગુજરાતણ અલકા યાજ્ઞિાક છે.

૫૬ વરસનાં પ્લેબેક સિંગર અલકા યાજ્ઞિાક ૨૦૨૨માં યુટયુબ પર જેમના વિડિયો સૌથી વધુ માણવામાં આવ્યા હોય એવાં સ્ટાર છે. કોલકાતા આકાશવાણી માટે ભજન ગાતાં એમણે નાની વયે કારકિર્દી શરૂ કરી હતી. મુંબઈ આવ્યા પછી, ‘લાવારિસ’ ફિલ્મના ગીત ‘મેરે આંગને મેં તુમ્હારા ક્યા કામ હૈ’, અને ત્યાર પછી વર્ષો બાદ ‘તેઝાબ’ના ગીત ‘એક દો તીન..’ પછી એમણે પાછાં વળીને જોવાનો વારો આવ્યો નથી. ૪૦ વરસની કારકિર્દીમાં એમણે ૮,૦૦૦થી વધુ ફિલ્મો અને કુલ ૪૦,૦૦૦ જેટલાં ગીતો વિવિધ ભાષામાં ગાયાં છે. થોકબંધ એવોર્ડ્સ એમના ખાતામાં બોલે છે. યુટયુબના સાપ્તાહિક ચાર્ટમાં તેઓ છેલ્લાં ૩૭૧ અઠવાડિયાંથી નંબર વન આટસ્ટ છે. આ જેવીતેવી સિદ્ધિ નથી, બોસ. દરરોજ એમના વિડિયો ૪૨ કરોડ કરોડ વખત જોવામાં આવે છે. યુટયુબ ઉપરાંત સ્પોટિફાઈ જેવાં અન્ય પ્લેટફોર્મ્સ પર પણ એમનો અને અન્ય ભારતીય આટસ્ટ્સનો દબદબો છે.

વાત માત્ર ૨૦૨૨ની નથી. ગયા વરસે યાજ્ઞિાકના વિડિયો ૧૫.૩ બિલિયન વખત માણવામાં આવ્યા હતા. એ પહેલાં, ૨૦૨૧માં આંકડો હતો ૧૭ બિલિયનનો. ૨૦૨૦માં હતો ૧૬.૬ બિલિયન. એક બિલિયન એટલે એક અબજ.

અલકાબહેનને સ્પર્ધા આપનારા આટસ્ટ પણ અમેરિકન નથી. એ છે બડ બની, અર્થાત્ બેનિતો એન્તોનિયો માટનેઝ ઓકાસિયો નામનો યુવાન કલાકાર. એનો દેશ પ્યુટો રિકો નાનકડો કેરેબિયન આઇલેન્ડ છે. વસતિ માંડ તેંત્રીસ લાખ છે. ૨૦૨૨માં આ કલાકારના વિડિયો ૧૪.૭ બિલિયન વખત યુટયુબ પર માણવામાં આવ્યા. ઝાઝું કરીને સ્પેનિશમાં ગાતા આ કલાકારનું એક આલબમ ૨૦૨૦માં આવ્યું હતું. એ હતું ‘એલ અલ્ટિમો ટૂર દેલ મુન્ડો.’ અમેરિકામાં લાંબા સમય સુધી નંબર વન આલબમ બનનારું પહેલવહેલું સ્પેનિશ આલબમ બનવાનો જશ એ ખાટી ગયું હતું. એ સિદ્ધિનું પુનરાવર્તન પછીના એમના આલબમમાં થયું, જે હતું ‘અન વેરાનો સિન તી.’ ગ્રેમી એવોર્ડમાં પણ નોમિનેશન મેળવનારું એ પહેલું સ્પેનિશ આલબમ રહ્યું.

ઇન્ડિયન યુટયુબ સુપરસ્ટાર્સની વાર્તા અલકા યાજ્ઞિાક પર અટકતી નથી. નંબર ટુ પર ભલે બડ બની હોય, એ પછી વળી યાદી પર આપણા કલાકારોનું વર્ચસ્વ છે. સ્વાભાવિક કારણ છે કે વિશ્વમાં યુટયુબ વાપરનાર દર ચોથી વ્યક્તિ ભારતની છે. એમાં એશિયા ઉમેરો (મતલબ જ્યાં આપણી ભાષા, ફિલ્મો, કલાકારોને લોકો આળખે, માણે છે) તો યુટયુબના ૪૫ ટકા યુઝર્સ એશિયન છે.  યુરોપ-અમેરિકા-આફ્રિકા-ઓસ્ટ્રેલિયામાં વસતા ભારતીયો લટકામાં.

યુટયુબના વૈશ્વિક ટોપ ચાર્ટમાં ઉદિત નારાયણ, અરિજિત સિંઘ અને કુમાર સાનું પણ સતત ઝળકી રહ્યા છે. ત્રણેય સિંગર્સ સતત ટોપ ફાઇવમાં સ્થાન ધરાવી રહ્યા છે. યાદીમાં કેસરીલાલ યાદવ, લતા મંગેશકર, શિલ્પી રાજ, પવન સિંઘ અને શ્રેયા ઘોષાલને ઉમેરો તો લાંબા સમયથી એક વાત પાકી છે: વૈશ્વિક યુટયુબ ચાર્ટ્સ પર ભારતીયો અજેય છે. ટોચના દસ યુટયુબ કલાકારોમાં બહુધા સાતેક ભારતીય હોય છે.

ભારતીય સંગીત અને મનોરંજનનાં સર્જનો આપણી અફાટ વસતિને લીધે લોકપ્રિય છે. આપણો ભાષાવૈભવ આપણાં સર્જનોને અન્ય દેશોની પ્રજાને આકર્ષવાનું સાધન બને છે. યુટયુબ પર જેઓ આગળ વધવા ઇચ્છતા હોય એમણે પ્લેટફોર્મની પહોંચ અને તાકાત સમજીને નક્કર કરવું બહેતર રહેશે. અલકા યાજ્ઞિાક જેવી સફળતા ના મળે તો વાંધો નહીં. એમની પાસે દાયકાઓનો અનુભવ અને કાર્યો છે, પણ નવા કલાકારો પણ પોતાના ભાગના ચાહકો અવશ્ય મેળવી શકે છે. કામ કરતે રહો, આગે બઢતે રહો.

બડ બનીની જેમ વિશ્વમાં યુટયુબ પર લોકહૃદય જીતનારું એક બન્ડ બીટીએસ છે. એ સાઉથ કોરિયાનું છે. આ બન્ડ બંગ્તન બોય્ઝ તરીકે પણ ઓળખાય છે. સાતેક યુવાનોનું આ બન્ડ જાતે ગીતો લખે અને સંગીતબદ્ધ કરે છે. સરળ હિપહોપ ગુ્રપમાંથી ધીમેધીમે વિકસિત થઈને આ બન્ડે આખી દુનિયાને ઘેલું લગાડયું છે.

અલકા યાજ્ઞિકે જેમને મહાત આપી છે એવા ગ્લોબલ યુટયુબ સ્ટાર્સમાં બીટીએસ સાથે શકિરા, ટેલર સ્વિફ્ટ વગેરે સામેલ છે. ટોપ ટેનમાં સ્થાન મેળવનાર એક નામ બ્લેકપિન્ક છે. એ પણ સાઉથ કોરિયન સિંગર્સ ગુ્રપ છે. એમાં ચાર કન્યાઓ છે.

યુટયુબ પર અત્યારે 853 કરોડ વિડિયોઝ છે અને એમાં દર મિનિટે નવા પાંચસો મિનિટના વિડિયો અપલોડ થયે રાખે છે. શું તમે જાણો છો કે બીજાં ત્રણેક ડઝન પ્લેટફોર્મ્સ એવાં છે જે યુટયુબની જેમ વિડિયોના ખજાના ધરાવે છે?    

ઓટીટીની વાત આવે કે સૌ મોબાઇલ એપ્લિકેશન્સ અને પછી યુટયુબનું અનુમાન સૌથી વધુ લગાડે. ઓટીટી શબ્દ એનો પર્યાયવાચી શબ્દ બન્યો છે. યુટયુબની પ્રચંડ તાકાતને કારણે એવું થયું છે કે એના જેવા અને એનાથી અલગ ઓપરેટ થતાં અન્ય પ્લેટફોર્મ્સ હાંસિયામાં ધકેલાઈ ગયાં છે. વાસ્તવિકતા એ છે કે ઇન્ટરનેટ પર બીજા વિકલ્પો પણ છે જે સૂંડલામોઢે મનોરંજન પીરસે છે. અમુક બેહદ રસપ્રદ છે. લેટ્સ ચેક.

ઇન્ટરનેટ આર્કાઇવ: મનોરંજન, જ્ઞાન, સાહિત્ય, સોફ્ટવેર સહિત અનેક બાબતોના પિપાસુઓ માટે આ એક સર્વોત્તમ સાઇટ છે. એમાં અકલ્પનીય ખજાનો છે. એમાં વિડિયો પણ અસંખ્ય છે. જે ઇન્ટરનેટ યુઝર્સ ક્યારેય જાણ્યે-અજાણ્યે આ વેબસાઇટ પર હોય તો પણ કદાચ તેમને એની ખરી ઉપયોગિતા ખબર ના હોય એ શક્ય છે. આ અમેરિકન કંપનીનો મૂળ મંત્ર છે, સહુ માટે જ્ઞાાન.

સંખ્યામાં જાણીએ તો ૨૦૨૩ની શરૂઆતમાં આ સાઇટ પર ૩.૬ કરોડ પુસ્તકો, ૧.૧૬ કરોડ ફિલ્મો, વિડિયો, ટીવી શોઝ અને ક્લિપ્સ, ૯.૫ લાખ સોફ્ટવેર, દોઢ કરોડ ઓડિયો ફાઇલ્સ… બીજું ઘણુ હતું. સાઇટ પર કોઈ પણ વ્યક્તિ મટિરિયલ અપલોડ અને ડાઉનલોડ કરી શકે છે એ એનો મોટો પ્લસ પોઇન્ટ છે.

ઇન્ટરનેટ આર્કાઇવ ખરા અર્થમાં અન્ય પ્લેટફોર્મ્સથી અલગ છે. એમાં અવેલેબલ ઘણી ફિલ્મો, ઘણાં ગીતો, શોઝ વગેરે કદાચ અન્યત્ર નથી અથવા બીજે એને શોધતા નાકે દમ આવી શકે. ઉદાહરણ લઈએ. ખાસ કરીને કોપીરાઇટ ફ્રી મટિરિયલ્સ. જે ફિલ્મો, ગીતો, પુસ્તકો પરથી નિશ્ચિત વરસો પસાર થયે કોપીરાઇટનો નિયમ નીકળી જાય (મતલબ એ કોઈ પણ કાયદાકીય લપછપ વિના સૌની માલિકીનાં થઈ જાય) એ આ સાઇટ પર મહત્તમ મળે છે. દરેકની ગુણવત્તા પણ શ્રેતમ હોય છે. ઓનલાઇન જોવાની ઝંઝટ પણ નહીં. જે ચાહે એ વ્યક્તિ મનગમતું મટિરિયલ ડાઉનલોડ કરી શકે. ચાર્લી ચેપ્લિનની કોપીરાઇટ ફ્રી ફિલ્મો, દાખલા તરીકે, જોવાની ઇચ્છા હોય તો આ સાઇટ પર સર્ચ કરો. મળે એ બધી ફિલ્મો ડાઉનલોડ કરો અને મનચાહે ત્યારે અને તેટલીવાર જુઓ. અલભ્ય અને અપ્રાપ્ય એવા મનોરંજક ઓપશન્સ માટે ઇન્ટરનેટ આર્કાઇવ બેજોડ છે.

સાઇટ વાપરવી આસાન છે. એમાં સીધું સ્ટ્રીમિંગ નથી. સાઇટ પર સર્ચ કરીને અપેક્ષિત વસ્તુ ડાઉનલોડ કરી લેવાની. ડાઉનલોડ માટે ગુણવત્તા, ફોરમેટ, સાઇઝના વિકલ્પો હોય તપાસી યોગ્ય તે ડાઉનલોડ કરી શકાય. બ્લેક એન્ડ વ્હાઇટના સમયના શ્રે મનોરંજક વિકલ્પો માટે આ કદાચ સૌથી ભરોસાપાત્ર પ્લેટફોર્મ છે.

વિમિયોઃ અમેરિકાની આ કંપની, આવી જ બીજી એક કંપની સાથે મળીને, યુટયુબનો પર્યાય છે. એના વપરાશકર્તાની સંખ્યા બાવીસ કરોડ છે. સબસ્ક્રાઇબર્સ ૧૬ કરોડ છે. એનાં સીઈઓ અંજલિ સુદ નામનાં ભારતીય મૂળનાં અમેરિકન બિઝનેસવુમન છે. માત્ર ૩૯ વરસની વયે તેઓ વિશ્વની એક અગત્યની વિડિયો સ્ટ્રીમિંગ કંપની સંભાળી રહ્યાં છે.

વિમિયોની તુલના યુટયુબથી કરો તો કદાચ એની ખાસ વિસાત કાંઈ નથી. બન્નેની તાકાતમાં આભ-જમીનનો ફેર છે. છતાં, વિમિયોના પોતાના પ્લસ પોઇન્ટ્સ છે. વિમિયો કોર્પોરેટ વિશ્વ વધુ વાપરે છે. એનું ફ્રી સબસ્ક્રિપ્શન યુઝરને અઠવાડિયે માત્ર ૫૦૦ એમબી વિડિયો અપલોડ કરવા દે છે. યુટયુબમાં આવી લિમિટ નથી. એડવાન્સ્ડ સપોર્ટના મામલે વિમિયો યુટયુબ કરતાં વધુ ફેસિલિટીઝ ધરાવે છે. યુટયુબમાં વિડિયો પહેલાં, વચ્ચે અને અંતમાં પણ ઢગલો એડ આવી શકે છે. વિમિયોમાં એડ નથી. દર્શક સીધો અને અસ્ખલિત વિડિયો માણી શકે છે. યુટયુબની વિડિયો પ્રાઇવસી અથવા ચુનંદા લોકોને જ વિડિયો જોવા દેવાની કરતાં વિમિયો આગળ છે. વિમિયોના વિડિયોને માત્ર ચોક્કસ વેબસાઇટ પર જોઈ શકાય એ રીતે સેટ કરી શકાય છે. યુટયુબમાં એ પોસિબલ નથી. ઓડિયો-વિડિયો ક્વોલિટીના મામલે પણ વિમિયો આગળ છે. યુટયુબ અને વિમિયો બેઉમાં અપલોડ કરેલો એક જ વિડિયો જુઓ તો ખ્યાલ આવશે કે વિમિયોમાં એના સ્ટ્રીમિંગની ક્વોલિટી બહેતર છે.

યુટયુબમાં અપલોડ થયા પછી વિડિયોમાં એડિચિંગ કે ચેન્જ શક્ય નથી. બહુબહુ તો વિડિયો ડિલિટ કરી શકાય. વિમિયોના વિડિયોમાં જરૂર પડયે વિડિયો બદલી શકાય અને છતાં, એનું ઇન્ટરનેટ એડ્રેસ એટલે કે યુઆરએલ બદલાતું નથી.

માઇનસ પોઇન્ટમાં વિમિયોના ફ્રી અકાઉન્ટમાં મર્યાદિત સગવડો છે. ગૂગલને લીધે યુટયુબના વિડિયો બેહદ સર્ચેબલ છે, એવું વિમિયોમાં મુકાતા વિડિયો માટે શક્ય નથી.

इलेक्ट्रिक या विद्युत शक्ति में एसी और डीसी दो पर्याय प्रमुख है। शायद आप नहीं जानते होंगे कि एसी यानी ऑल्टरनेट करंट का आविष्कार निकोल टेस्ला ने किया था।

गांधीजी एक अच्छे इनसान थे और मानव-कल्याण के लिए एक आशीर्वाद थे। उनकी विद्युत उत्पादन और वितरण के क्षेत्र में एसी प्रणाली की खोज ने लेजर, एक्स-रे, रडार, वायरलेस कम्युनिकेशन (संचार), रोबोटिक टेक्नोलोजी (प्रौद्योगिकी) इत्यादि के विकास को जन्म दिया। उनका उद्देश्य कभी भी अपने आविष्कारों से लाभ उठाना नहीं था। उन्होंने पर्यावरण की भी काफी परवाह की जिसका ऊर्जा के क्षेत्र में टिकाऊ समाधानों को प्राप्त करने के लिए उन्होंने की मेहनत से पता चलता है।

10 जुलाई 1856 को ऑस्ट्रियाई साम्राज्य (वर्तमान क्रोएशिया) के स्माइलन गांव में निकोल टेस्ला का जन्म हुआ था। उनके पिता मिलुतिन टेस्ला एक पुरोहित थे। टेस्ला के नाना भी पुजारी थे और वे शिल्प उपकरण तथा यांत्रिक उपकरणों के कारीगर होने के साथ-साथ सर्बियाई महाकाव्य की कविताओं के गायक भी थे। टेस्ला ने अपनी विलक्षण स्मृति और रचनात्मक क्षमताओं का श्रेय अपने नाना को दिया था।

टेस्ला ने 1870 के दशक में इंजीनियरिंग और भौतिकी की उच्च शिक्षा प्राप्त की। उन्होंने 1880 के दशक में टेलीफोनी और कॉन्टिनेंटल एडीसन में काम किया। नए विद्युत ऊर्जा उद्योग के क्षेत्र में उन्होंने व्यावहारिक अनुभव प्राप्त किया। वे 1884 में अमेरिका चले गए और वहाँ की नागरिकता प्राप्त कर ली। वहाँ उन्होंने न्यूयॉर्क शहर में एडीसन मशीन वर्क्स में थोड़े समय के लिए काम किया। फिर साझेदारों की मदद से अपने विचारों को मूर्त रूप देने तथा इलेक्ट्रिकल और मैकेनिकल उपकरणों की एक शृंखला विकसित करने के लिए कई प्रयोगशालाओं और कंपनियों की स्थापना की। 1888 में वेस्टिंगहाउस इलेक्ट्रिक द्वारा लाइसेंस प्राप्त करके, उनके अल्टरनेट करेंट (एसी) इंडक्शन मोटर और उससे जुड़े पॉलीफेस एसी पेटेंट से उन्होंने काफी धन कमाया। पॉलीफेस सिस्टम ही फिर उनकी कंपनी की प्रमुख आय का आधार बन गया।

पेटेंट और बाजार में आविष्कार विकसित करने का प्रयास करते हुए टेस्ला ने मैकेनिकल ऑसीलेटर/जेनरेटर, इलेक्ट्रिकल डिस्चार्ज ट्यूब और प्रारंभिक एक्स-रे इमेजिंग के क्षेत्र में कई प्रयोग किए। उन्होंने एक वायरलेस नियंत्रित नाव भी बनाया, जो पहले कभी नहीं प्रदर्शित हुआ था। टेस्ला अपनी युवावस्था में ही एक आविष्कारक के रूप में अच्छी तरह से स्थापित हो चुके थे। सार्वजनिक व्याख्यानों में भी उनकी बातों को ध्यान से सुना जाता था।

अल्टरनेटिंग करेंट उत्पन्नए करने के बेहतर तरीके प्राप्त करने की कोशिश करते हुए टेस्ला ने एक स्टीम संचालित विद्युत जनरेटर विकसित किया। इसे उन्होंने 1893 में पेटेंट कराया। उसी वर्ष शिकागो वर्ल्ड के कोलंबियाई प्रदर्शनी में उसे प्रदर्शित भी किया। 

1898 में टेस्ला ने एक नाव का प्रदर्शन किया जिसमें कोहेरर पर आधारित एक रेडियो नियंत्रण का उपयोग किया गया था – जिसे उन्होंने मैडिसन स्क्वायर गार्डन में एक विद्युत प्रदर्शनी के दौरान टेलॉटोमैटन कहा था। प्रथम विश्व युद्ध तक और बाद में, जब तक कि कई देशों ने अपने सैन्य कार्यक्रमों में इसका इस्तेमाल नहीं किया, तब तक यह दूरस्थ रेडियो नियंत्रण एक नवीन तकनीक बना रहा।

अपने 50वें जन्मदिन पर 1906 में, टेस्ला ने 200 हॉर्स पावर (150 किलोवाट) और 16,000 आरपीएम वाले ब्लेडलेस टरबाइन प्रदर्शित किया। न्यूयॉर्क में वाटरसाइड पावर स्टेशन पर 1910-1911 के दौरान, उनके कई त्रुटिहीन टरबाइन इंजनों का परीक्षण 100-5,000 हॉर्स पावर पर किया गया था।

टेस्ला हर दिन सुबह नौ बजे से शाम छह  बजे तक काम करते थे। अभ्यास के लिए, टेस्ला प्रति दिन 13 से 16 किलोमीटर चला करते थे। वे रोजाना रात को अपने पैर की उंगलियों को एक सौ बार घुमाया करते थे और कहते थे कि यह कार्य उनके मस्तिष्क की कोशिकाओं को उत्तेजित करता है। टेस्ला का मानना था कि सभी मौलिक कानूनों को एक किया जा सकता है।

टेस्ला अपने जीवन के अंतिम दिनों में शाकाहारी बन गए थेय़ फिर वे केवल दूध, रोटी, शहद तथा सब्जी के रस पर रहा करते थे। टेस्ला ने अनगिनत किताबें पढ़ीं। उनमें से कई किताबें उन्हें पूरी तरह याद थीं। कहा जाता है कि उनकी मेमोरी फोटोग्राफिक थी। साथ ही, वह एक बहुभाषी भी थे और आठ भाषाओं को बोल सकते थे—सर्बो-क्रोएशियाई, चेक, अंग्रेजी, फ्रेंच, जर्मन, हंगेरियन, इतालवी और लैटिन। सात जनवरी 1943 को 86 वर्ष की आयु में टेस्ला न्यू यॉर्कर होटल के कक्ष संख्या 3327 में उन्होंने अंतिम सांस ली।

मांगरोल मल्टीमीडिया ऐसे कर्मपुरुष को सदा स्मरण करता रहेगा।

હિન્દી ફિલ્મો સામે દક્ષિણ ભારતથી ઊભા થયેલા પડકારથી હિન્દી ફિલ્મના ચાહકો ચિંતામાં છે. આપણે વાત કરીએ બોલિવુડના એક મજાના પાસાની. એ છે એની વૈશ્વિક લોકપ્રિયતા. એવા એવા દેશોમાં આપણી હિન્દી ફિલ્મો લોકોનાં દિલ પર રાજ કરે છે કે આપણને પણ થાય કે કયા બાત હૈ 

તમે ગંગુબાઈ કાઠિયાવાડી જોઈ? જોઈ જ હશે. ના જોઈ હોય તો થાઇલેન્ડના લોકોથી પ્રેરણા મેળવો. થાઇલેન્ડમાં આ ફિલ્મ નેટફ્લિક્સ પર રિલીઝ થયા પછી તરખાટ મચ્યો. કેવો તરખાટ? પચીસમી એપ્રિલે ફિલ્મ સ્ટ્રીમ થવા માંડી. પછીના અઠવાડિયે એણે ટોપ ટેન ફિલ્મોની યાદીમાં સાતમું સ્થાન મેળવી લીધું. વાત એટલેથી અટકી નહીં. પછી એ બની થાઇલેન્ડમાં નેટફ્લિક્સની નંબર વન ફિલ્મ. ત્યાં સોશિયલ મીડિયામાં પણ ફિલ્મે તરખાટ મચાવ્યો છે. એવો કે બસો કરોડ વિડિયોઝમાં ગંગુબાઈ હેશટેગનો ઉપયોગ થયો છે! ફિલ્મ સંબંધિત હજારો વિડિયો, રીલસ, મીમ્સ બન્યાં એ છોગામાં! આ લખાય છે ત્યારે સાત અઠવાડિયાં પછી પણ ગંગુબાઈ ટોપ ટેનની યાદીમાં સજ્જડપણે ચોંટેલી છે.

બોલિવુડની છેલ્લા થોડા સમયથી માઠી દશા બેઠી છે. પ્રોમિસિંગ (જયેશભાઈ જોરદાર) અને ખર્ચાળ (સમ્રાટ પૃથ્વીરાજ) ફિલ્મોનું દર્શકો (બોક્સ ઓફિસ પર) નિર્દયતાથી કાસળ કાઢી રહ્યા છે. આવા અપશુકનિયાળ સમયે સારી વાતથી ટાઢક વળે. એટલે વાત કરીએ બોલિવુડના વૈશ્વિક પ્રભાવની. હિન્દી ફિલ્મોનો અનેક દેશોમાં વિશાળ ચાહકવર્ગ છે. એવા દેશોની યાદીમાં થાઇલેન્ડ પણ સ્થાન જમાવી રહ્યું છે. એટલે વાત કરી ગંગુબાઈની. હવે વાત કરીએ અન્ય દેશોની.

રશિયામાં રાજ કપૂર બેહદ લોકપ્રિય એ જાણીતી વાત. અમેરિકામાં, બ્રિટનમાં, મિડલ ઇસ્ટમાં પણ આપણી (હિન્દી, દક્ષિણ ભારતીય) ફિલ્મો ખાસ્સી જોવાય છે એ સૌને ખબર છે. પાકિસ્તાન ભારતીય ફિલ્મો દર્શાવે તો ત્યાં બોલિવુડ ડંકો વગાડે છે એ પણ ખબર છે. મલેશિયા જેવા દેશોમાં મૂળ ભારતીય અથવા ત્યાં જઈ વસેલા ભારતીયોની સારી વસતિ, તેથી ત્યાં પણ આપણી ફિલ્મોની બોલબાલા છે. આપણે એવા દેશોની, સ્ટાર્સની, ફિલ્મોની વાત કરીએ જેને જાણીને મજા મજાની ફીલિંગથી હૈયું છલકાઈ જાય.

અફઘાનિસ્તાન: અફઘાનિસ્તાનમાં બોલિવુડની લોકપ્રિયતા કાબુલીવાલાના વખતથી. અમિતાભ બચ્ચન, શાહરુખ ખાન, એશ્વર્યા રાય, મિથુન ચક્રવર્તી સહિતનાં  સિતારાના જબ્બર ચાહકો છે અફઘાની. બિગ બી અને મિથુનની અન્યાય સામેના જંગની, 2000ની સાલ પહેલાંની અનેક ફિલ્મો ત્યાં અપાર લોકપ્રિય છે. આપણી જેમ ત્યાંની પ્રજા પણ અન્યાય, દમન, ભ્રષ્ટાચારથી ત્રસ્ત છે. મઝાર-એ-શરીફ, કાબુલ અને કંદહારમાં શૂટ થયેલી અમિતાભની ખુદા ગવાહ કાબુલનાં થિયેટર્સમાં દસ અઠવાડિયાં હાઉસ ફુલ હતી. આજે પણ એ ફિલ્મ ત્યાં સખત લોકપ્રિય છે. 24 ફેબ્રુઆરી 2018એ શ્રીદેવીનું આકસ્મિક અવસાન થયા પછી અસંખ્ય શોકસંદેશા અફઘાનિસ્તાનથી ઇન્ટરનેટ પર વહ્યા હતા. તાલિબાનના શાસનમાં સિચ્યુએશન બગડી એ બેડ લક છતાં અત્યારે પણ અફઘાનીઓ ચોરીછૂપીથી હિન્દી ફિલ્મો માણે છે. અરે હા, આપણા ઘણા સ્ટાર્સનાં મૂળ આ પાડોશી દેશમાં છે. સલમાન ખાન, સંજય અને ફિરોઝ ખાન, કાદર ખાન, સેલિના જેટલી અને બીજાં પણ.