૨૦૧૯ અને ૨૦૨૩ વચ્ચે એક અધ્યાય સમાપ્ત થયો છે. સાથે શરૂઆત થઈ છે નવા પૂરું વળતર આપે એવા શોઝ માટે સજાગ થયા છે અધ્યાયની. ઓટીટી પ્લેટફોર્મ્સ પહેલાં પ્રસ્થાપિત થવા મરણિયા હતાં. હવે એ સૌ ખર્ચનું

હિન્દી ફિલ્મો સામે દક્ષિણ ભારતથી ઊભા થયેલા પડકારથી હિન્દી ફિલ્મના ચાહકો ચિંતામાં છે. આપણે વાત કરીએ બોલિવુડના એક મજાના પાસાની. એ છે એની વૈશ્વિક લોકપ્રિયતા. એવા એવા દેશોમાં આપણી હિન્દી ફિલ્મો લોકોનાં દિલ પર રાજ કરે છે કે આપણને પણ થાય કે કયા બાત હૈ 

તમે ગંગુબાઈ કાઠિયાવાડી જોઈ? જોઈ જ હશે. ના જોઈ હોય તો થાઇલેન્ડના લોકોથી પ્રેરણા મેળવો. થાઇલેન્ડમાં આ ફિલ્મ નેટફ્લિક્સ પર રિલીઝ થયા પછી તરખાટ મચ્યો. કેવો તરખાટ? પચીસમી એપ્રિલે ફિલ્મ સ્ટ્રીમ થવા માંડી. પછીના અઠવાડિયે એણે ટોપ ટેન ફિલ્મોની યાદીમાં સાતમું સ્થાન મેળવી લીધું. વાત એટલેથી અટકી નહીં. પછી એ બની થાઇલેન્ડમાં નેટફ્લિક્સની નંબર વન ફિલ્મ. ત્યાં સોશિયલ મીડિયામાં પણ ફિલ્મે તરખાટ મચાવ્યો છે. એવો કે બસો કરોડ વિડિયોઝમાં ગંગુબાઈ હેશટેગનો ઉપયોગ થયો છે! ફિલ્મ સંબંધિત હજારો વિડિયો, રીલસ, મીમ્સ બન્યાં એ છોગામાં! આ લખાય છે ત્યારે સાત અઠવાડિયાં પછી પણ ગંગુબાઈ ટોપ ટેનની યાદીમાં સજ્જડપણે ચોંટેલી છે.

બોલિવુડની છેલ્લા થોડા સમયથી માઠી દશા બેઠી છે. પ્રોમિસિંગ (જયેશભાઈ જોરદાર) અને ખર્ચાળ (સમ્રાટ પૃથ્વીરાજ) ફિલ્મોનું દર્શકો (બોક્સ ઓફિસ પર) નિર્દયતાથી કાસળ કાઢી રહ્યા છે. આવા અપશુકનિયાળ સમયે સારી વાતથી ટાઢક વળે. એટલે વાત કરીએ બોલિવુડના વૈશ્વિક પ્રભાવની. હિન્દી ફિલ્મોનો અનેક દેશોમાં વિશાળ ચાહકવર્ગ છે. એવા દેશોની યાદીમાં થાઇલેન્ડ પણ સ્થાન જમાવી રહ્યું છે. એટલે વાત કરી ગંગુબાઈની. હવે વાત કરીએ અન્ય દેશોની.

રશિયામાં રાજ કપૂર બેહદ લોકપ્રિય એ જાણીતી વાત. અમેરિકામાં, બ્રિટનમાં, મિડલ ઇસ્ટમાં પણ આપણી (હિન્દી, દક્ષિણ ભારતીય) ફિલ્મો ખાસ્સી જોવાય છે એ સૌને ખબર છે. પાકિસ્તાન ભારતીય ફિલ્મો દર્શાવે તો ત્યાં બોલિવુડ ડંકો વગાડે છે એ પણ ખબર છે. મલેશિયા જેવા દેશોમાં મૂળ ભારતીય અથવા ત્યાં જઈ વસેલા ભારતીયોની સારી વસતિ, તેથી ત્યાં પણ આપણી ફિલ્મોની બોલબાલા છે. આપણે એવા દેશોની, સ્ટાર્સની, ફિલ્મોની વાત કરીએ જેને જાણીને મજા મજાની ફીલિંગથી હૈયું છલકાઈ જાય.

અફઘાનિસ્તાન: અફઘાનિસ્તાનમાં બોલિવુડની લોકપ્રિયતા કાબુલીવાલાના વખતથી. અમિતાભ બચ્ચન, શાહરુખ ખાન, એશ્વર્યા રાય, મિથુન ચક્રવર્તી સહિતનાં  સિતારાના જબ્બર ચાહકો છે અફઘાની. બિગ બી અને મિથુનની અન્યાય સામેના જંગની, 2000ની સાલ પહેલાંની અનેક ફિલ્મો ત્યાં અપાર લોકપ્રિય છે. આપણી જેમ ત્યાંની પ્રજા પણ અન્યાય, દમન, ભ્રષ્ટાચારથી ત્રસ્ત છે. મઝાર-એ-શરીફ, કાબુલ અને કંદહારમાં શૂટ થયેલી અમિતાભની ખુદા ગવાહ કાબુલનાં થિયેટર્સમાં દસ અઠવાડિયાં હાઉસ ફુલ હતી. આજે પણ એ ફિલ્મ ત્યાં સખત લોકપ્રિય છે. 24 ફેબ્રુઆરી 2018એ શ્રીદેવીનું આકસ્મિક અવસાન થયા પછી અસંખ્ય શોકસંદેશા અફઘાનિસ્તાનથી ઇન્ટરનેટ પર વહ્યા હતા. તાલિબાનના શાસનમાં સિચ્યુએશન બગડી એ બેડ લક છતાં અત્યારે પણ અફઘાનીઓ ચોરીછૂપીથી હિન્દી ફિલ્મો માણે છે. અરે હા, આપણા ઘણા સ્ટાર્સનાં મૂળ આ પાડોશી દેશમાં છે. સલમાન ખાન, સંજય અને ફિરોઝ ખાન, કાદર ખાન, સેલિના જેટલી અને બીજાં પણ.

• ભારતીય ભાષાઓ જ નહીં, ભાષાની બોલીઓ પણ વૈવિધ્યસભર છે. એક ટીવી શોમાં આવી બોલીઓને આવરી લેતું ઓટીટી પ્લેટફોર્મને ઝળક્યું અને એ સાથે પર સૌનું ધ્યાન એના પર ખેંચાયું.
• ઓટીટી પર દૂરદર્શનનો પ્રભાવ પણ વધવાનો છે. યાદ રહે,  દેશના ખૂણેખૂણે પહોંચવાની દૂરદર્શન જેવી તાકાત હજી અનેક ઓટીટી પાસે નથી.

સ્ટેજ નામના ઓટીટી પ્લેટફોર્મ વિશે હજી હમણાં સુધી દેશના બહુમતી લોકો ખાસ જાણતા નહોતા. શાર્ક ટેન્કમાં એના રોકાણકારો આવ્યા એ સાથે ચારેકોર એની ચર્ચા થવા માંડી છે. શક્ય છે એના પછી આ ઓટીટી પ્લેટફોર્મને ડાઉનલોડ પણ અસંખ્ય લોકોએ કર્યું હશે. હાલમાં આ ઓટીટી હરિયાણવી અને રાજસ્થાની ભાષાના દર્શકોને મનોરંજન પીરસે છે. આગળ એનું લક્ષ્ય દેશની અન્ય ભાષા અને બોલીઓને આવરી લેવાનું છે. એક ટકા ઇક્વિટી માટે એક કરોડ રૃપિયા સ્ટેજને મળ્યા એ વાત બતાવે છે કે આ ક્ષેત્રનું ભવિષ્ય ખરેખર કેટલું ઉજળું હશે.

એટલે તો ઓટીટીની દુનિયામાં અનેક નવી બાબતો નિરંતર આકાર લઈ રહી છે. એક પછી એક નવું પ્લેટફોર્મ તો આવી જ રહ્યું છે, એમના કાર્યક્રમોની તરેહ પણ વર્તમાન પ્લેટફોર્મથી જુદી હોય એના પ્રયાસો પણ જારી છે. એવી અમુક આકાર લઈ રહેલી બાબતોની ચર્ચા કરીએ.

નવું વરસ પોતાની સાથે ઓટીટી પર ઘણું બધું લઈને આવી ગયું છે. આ અઠવાડિયાથી જ ઓટીટી પર આવનારા મોટા ગજાના શોઝ અને સાથે ફિલ્મોએ સારી હવા બનાવી છે. દર્શકોને એન્ટરટેઇન કરવાને આપસમાં કટ્ટર સ્પર્ધા કરી રહેલાં પ્લેટફોર્મ્સ આવતા એક વરસમાં શું શું લાવી રહ્યાં છે એની વાત કરીએ. સાથે વાત કરીએ સંભવિત ટ્રેન્ડ્સની જે આપણી ઓટીટી જોવાની પદ્ધતિ પર પ્રભાવ પાડી શકે છે.

લાઇવ સ્ટ્રીમિગઃ લાઇવ સ્ટ્રીમિગ હાલમાં વિશેષરૂપે સોશિયલ મીડિયાની બાબત છે. 2023માં ઓટીટી પર લાઇવ સ્ટ્રીમિંગ રૂટિન બની શકે છે. ઉદાહરણ સાથે સમજીએ. નવરાત્રિમાં નોરતાના પટાંગણો ટેલિવિઝન પર લાઇવ જોવા મળે છે. ધારો કે એક સેલિબ્રિટીનાં લગ્ન ઓટીટી પર લાઇવ જોવા મળે તો? અથવા એવી ઘટના જે ટીવી કે અન્ય માધ્યમ પર લાઇવ નથી દર્શાવાતી, ઓટીટી પર લાઇવ આવે તો? આવું બિલકુલ થઈ શકે છે. ઓટીટી આપણને એક નવોનક્કોર વિકલ્પ આપી શકે છે મનોરંજનનો.

ફિલ્મો અને શોથી વિશેષઃ આ વરસે ઓટીટી પર ગેમિંગ અને શિક્ષણલક્ષી વિકલ્પો ઝડપભેર વિકસવાની આશા છે. ફિલ્મના મોટા પડદા સિવાયનાં માધ્યમોમાં શિક્ષણ અને ગેમિંગ માટેના ગજદ્વાર ધીમેધીમે ખુલ્યાં અને આજે ઓનલાઇન એજ્યુકેશન અને ગેમિંગ મોટી બાબત છે. ઓટીટી પણ આ દિશામાં હરણફાળ ભરી શકે છે.

પ્રાદેશિક ઝિંદાબાદઃ હિન્દી અને ઇંગ્લિશ કે વિદેશી ભાષાઓ સામે બથ ભરવા માત્ર દક્ષિણની નહીં, દેશની અન્ય ભાષાઓ પણ સુસજ્જ છે. ગુજરાતી પણ ગણી લેજો. કહે છે કે ઓટીટી પર ગુજરાતી ભાષાનો પાછલા થોડા સમયમાં પાંચગણો વિકાસ થયો છે. હા, આપણી ભાષામાં ઓટીટી પ્લેટફોર્મ્સ કેટલાં સિરિયસ, ઝનૂની થાય છે એ જોવું રહ્યું. વાત માત્ર ભાષાની નથી, પ્રાદેશિક વાર્તાઓ, સાહિત્ય અને ખૂબીઓ પણ ઓટીટી પર વધુ જોવા મળશે.

મફતની મોજ ઓછી થશેઃ ઓટીટી પ્લેટફોર્મ્સે ખાસ્સાં રોકાણ કર્યાં છે. દર્શકોને ઓટીટીની આદત પાડવા તગડાં નુકસાન કર્યાં છે. મફતમાં આનંદ પીરસવાની એમની મર્યાદા આવવાની હવે કદાચ શરૂ થશે. મનગમતા કાર્યક્રમ માટે નાણાં ચૂકવવાના અને લવાજમ ભરવાનું એ હવે વધુ એગ્રેસિવ રીતે અમલમાં મુકાશે. સાથે, એ પણ પાકું કે જે નવાં પ્લેટફોર્મ્સ આવશે એમણે પોતાનું સ્થાન જમાવવા મફતમાં માલ પીરસવાની સ્ટ્રેટેજી અપનાવવી પડશે.

વાત કરીએ આશાસ્પદ શોઝની. 2023માં લાઇન અપ થયેલા ઘણા શોઝ છે. અમુકમાં તો ઊંચા માયલા સિતારા પણ છે. અમુક વળી ઓલરેડી આવી ચૂકેલા શોઝની નવી સીઝન છે. ચાલો, ચેક કરીએ.

ગયા અઠવાડિયે દેશી ફિલ્મો અને શોઝની આપણે વાત કરી. આ અઠવાડિયે 2022ને આવજો કહેતા જાણીએ વૈશ્વિક દ્રષ્ટિકોણથી. કયા શોઝ સૌથી વધુ જોવાયા અને કઈ ફિલ્મોએ અપરાંપાર સફળતા મેળવી એ જાણ્યા પછી ઉપાડો રિમોટ અને જુઓ કાંઈક મનગમતું…

‘મની હાઇસ્ટ’ અને ‘સ્ક્વિડ ગેમ’ જેવા શોઝ સૌને યાદ છે. આખી દુનિયામાં આ શોઝે અકલ્પનીય સફળતા મેળવી. આ શોઝ એવી પકડ ધરાવતા હતા કે જેમની ઇચ્છા ના હોય એ પણ બિન્જ વોચિંગ કરવા મજબૂર થઈ જાય. મતલબ એકવાર શરૂ કર્યા પછી એને પૂરો જોયા વિના જીવને જંપ વળે નહીં. 2022માં કયા વિદેશી શોઝ કે કઈ ફિલ્મો દેશમાં અને વિશ્વમાં આવી અથવા નોંધનીય સફળતા મેળવી શક્યા એ જાણીએ.

‘હાઉસ ઓફ ધ ડ્રેગન’ રહ્યો સુપર સફળ

વરસનો સૌથી વધુ જોવાયેલો શો છે આ. એક અમેરિકન ફેન્ટસી, શો જે ‘ગેમ ઓફ થ્રોન્સ’ નામના પહેલાંના શોની પ્રિક્વલ છે. ઓગસ્ટ 2022માં રિલીઝ અને કુલ 10 એપિસોડ્સ. એચબીઓનો આ શો ડિઝની હોટસ્ટાર પર છે. આ સિરીઝ જો માણી નથી તો નવા વરસને વધાવતી વખતે માણી લો.

‘મૂન નાઇટ’ લોકોના દિલમાં વસ્યો

જેરેમી સ્લેટરનું સર્જન આ સિરીઝ પણ અમેરિકન છે. એ પણ ડિઝની હોટસ્ટાર પર જોઈ શકાય છે. માર્વેલ કોમિક્સના આધારે એ સિરીઝ માર્વેલ સ્ટુડિયોઝે બનાવી છે.

‘હૉકઆય’ વખણાઈ મેકિંગ માટે

‘હૉકઆય’ પણ અમેરિકન સિરીઝ અને એ પણ છે ડિઝની પ્લસ હોટસ્ટાર પર. 2019ની ‘એવેન્જર્સ’ ફિલ્મ પછી થતી ઘટનાઓ એની વાર્તામાં વણી લેવાઈ છે. એની એક્શન સિકવન્સીસના ખૂબ વખાણ થયાં છે.